-
1 vermek
дать зада́ть переда́ть пода́ть предоставля́ть* * *-ir -i,-e1) врз. дава́тьad vermek — дава́ть и́мя, нарека́ть
ara vermek — де́лать переры́в, дава́ть переды́шку
borcunu vermek — отдава́ть свой долг
ders vermek — дава́ть уро́ки
fırsat vermek — предоставля́ть возмо́жность
ifade vermek — дава́ть показа́ния
konser vermek — дава́ть конце́рт
ses vermek — подава́ть го́лос, отклика́ться
yemiş vermek — дава́ть плоды́
yemek vermek — дать обе́д
feraklık vermek — ра́довать, доставля́ть ра́дость
zahmet vermek — доставля́ть затрудне́ние / беспоко́йство
2) подверга́ть, предава́ть чемуateşe vermek — предава́ть огню́
ortalığı heyecana vermek — волнова́ть всю окру́гу
3) выдава́ть за́муж4) создава́ть, дава́тьışık vermek — дава́ть / испуска́ть свет
korku vermek — нагоня́ть страх
sıkıntı vermek — наводи́ть ску́ку
5) припи́сывать, относи́ть к чемуtalihsizliğe vermek — припи́сывать невезе́нию
6) направля́ть, повора́чивать что к чемуsırtını sobaya vermek — стать спино́й к печи́
7) придава́ть ( вкус)tat vermek — запра́вить, сдо́брить, прида́ть [прия́тный] вкус
8) нести́ (ущерб, потери и т. п.)kurban vermek — понести́ же́ртвы
bu depremde çok kurban verdiler — они́ понесли́ мно́го жертв из-за э́того землетрясе́ния
zarar vermek — причиня́ть уще́рб / вред
don ekinlere zarar verir — за́морозки вредя́т посе́вам
9) в роли вспомогательного гл., выражает быстротуsusuverdi — он тут же / сра́зу замолча́л
yazıvermek — бы́стро написа́ть
••- pek sıkıldık mı atla bir vapuravermemiş / vermeyince mabut neylesin Mahmut — посл. уж е́сли не дал Бог, так что сде́лает Махму́д?
- ver elini İstanbul!
- verip veriştirmek -
2 yüz
лицо́ (с) обло́жка (ж) со́тня (ж) сто* * *Iyüzler — со́тни
yüzde yüz — а) сто проце́нтов; б) по́лностью, целико́м, на все сто; в) наверняка́
II 1.oydu yüzde yüz — э́то был, наверняка́, он
1) лицо́yüz çizgileri — черты́ лица́
2) пове́рхностьyüze çıkmak — всплыва́ть на пове́рхность
suyun yüzünde — на пове́рхности воды́
3) пере́дняя сторона́ (чего-л.)binanın yüzü — фаса́д зда́ния
4) лицева́я сторона́ (ткани и т. п.)kumaşın yüzü — лицева́я сторона́ тка́ни
5) на́волочка6) о́страя ре́жущая сторона́ (чего-л.)bıçağın keskin yüzü — ре́жущая о́страя сторона́ ножа́
7) стыд, стесне́ние; со́вестливостьadamda yüz yok ki! — у челове́ка [нет] ни стыда́ ни со́вести!
8) нару́жная сторона́ (чего-л.)arka yüz — за́дняя сторона́
ön yüz — пере́дняя сторона́
2.yan yüz — бокова́я сторона́
благоскло́нность, хоро́шее отноше́ниеyüz bulmak — быть хорошо́ при́нятым кем, по́льзоваться чьей-л. благоскло́нностью
yüz görmek — по́льзоваться чьим-л. расположе́нием / хоро́шим отноше́нием
çocuk babasından yüz görmedi — оте́ц не потака́л ма́льчику
yüz göstermek — а) хорошо́ относи́ться к кому; б) обнару́живаться, проявля́ться, пока́зывать
yüz vermek — а) хорошо́ / приве́тливо встреча́ть; ока́зывать уваже́ние; б) потво́рствовать; ба́ловать
3.yüz vermemek — а) не ока́зывать внима́ния; б) не придава́ть значе́ния, пренебрега́ть
yağmur yüzünden — из-за дождя́
••yüz bulunca astar istemez — посл. ≈ дашь ему́ па́лец - отку́сит ру́ку
yüzüne tükürseler yağmur yağıyor sanır — посл. плю́нешь ему́ в лицо, а он тебе́ ска́жет "до́ждь идёт"; ≈ плю́нешь в глаза́, а он тебе́ [ска́жет] - бо́жья роса́
yüzünüze güller — погов. ≈ вам благоуха́ют ро́зы (говорится, когда заходит разговор о вещах, вызывающих омерзение, отвращение)
- yüz akı ile çıkmakyüz yüzden utanır — посл. лю́дям легко́ договори́ться при ли́чной встре́че
- yüz aklığı göstermek
- yüz ağartmak
- yüzünden akmak
- yüzü asılmak
- yüzüne bağırmak
- yüzüne bakılacak gibi
- yüzüne bakılmaz
- yüzüne bakmamak
- yüzüne bakmaya kıyamamak
- yüzüne bir daha bakmamak
- yüzünü buruşturmak
- yüzünü çevirmek
- yüze duramamak
- yüzünden düşen bir parça olur
- yüzünü gözünü cennetlik
- yüzünü gören cennetlik
- yüz geri etmek
- yüzü görmek
- rahat yüz görmek
- yüzü görmemek
- dert yüzü görmemek
- rahat yüzü görmemek
- yüzü gözü açıldık
- yüzünü gözünü açmak
- yüzüne gözüne bulaştırmak
- yüze gülmek
- yüzü gülmek
- yüzünden kan damlıyor
- yüzüne kan gelmek
- yüzü kalmamak
- yüzünü kara çıkarmak
- yüzü kasap süngüriyle silinmiş
- yüzü karışmak olmak
- yüzü allak bulak olmak olmak
- yüzü alabora olmak
- yüzü kızarmak
- yüzünden okumak
- yüzü seçilmek
- ışık arkadan geldiği için yüzü seçilmiyor
- yüz sürmek
- yüz tutmak
- yıkılmaya yüz tutmak
- yüzü tutmamak
- yüzünü unutmak
- yüz vermek
- yüz vermemek
- yüz yazmak
- yüzü yere gelmek / geçmek
- yüzünün derisi yere geçmek
- yüzü ak olsun! -
3 almak
брать получа́ть* * *1) -i врз. братьçocuğu okuldan aldı — она взяла́ ребёнка из шко́лы
dil almak — воен. взять пле́нного
ölcü[sünü] almak — снять ме́рку
Ahmet komşu kızını aldı — Ахме́д взял в жёны сосе́дскую дочь
yeni bir kapıcı aldı — он взял но́вого привра́тника
2) -i купи́ть, покупа́тьev almak — купи́ть дом
3) -i получа́ть тж. перен.haber almak — получи́ть изве́стие
hayır dua almak — получи́ть благослове́ние
izin almak — получи́ть о́тпуск
öğüt almak — получи́ть сове́т
ürün almak — снять урожа́й
4) -i принима́ть тж. перен.ilâç almak — принима́ть лека́рство
tedbir almak — принима́ть ме́ры
ziyaretçiyi almak — принима́ть посети́теля
5) -i вмеща́тьbu araba beş kişi alıyor — э́та маши́на берёт пять челове́к
bu salon yüz kişi alır — э́тот зал вмеща́ет сто челове́к
6) -i захвати́ть, завоева́ть, взятьordu şehri aldı — а́рмия взяла́ го́род
7) -i извлека́тьdalağını aldılar — у него́ удали́ли селезёнку
kurşun almak — извле́чь пу́лю
ur almak — удали́ть о́пухоль
8) -i пропуска́тьgemi su alıyor — су́дно пропуска́ет во́ду
film ışık almış — плёнка засве́чена
9) -i уноси́ть (водой, ветром)10) -i наки́дывать на себя́omuzlarına bir örtü aldı — она́ наки́нула на пле́чи плато́к
11) -i обвола́кивать, оку́тыватьdağ başını duman almış — тума́н оку́тал верши́ну горы́
12) перен. охвати́тьbir korkudur aldı onu — его́ охвати́л страх
13) -i, -den убавля́ть (размер, длину одежды и т. п.)ceketin boyundan almak — укороти́ть пиджа́к
yanlarından biraz al — убери́ немно́го с боко́в
14) -i, -a подви́нуть, отодви́нутьsandalyeyi sağa almak — подви́нуть стул впра́во
15) -i, -e принима́ть, братьdikkate almak — принима́ть во внима́ние
himayesine almak — брать под свою́ защи́ту
16) -i, -den устраня́ть, убира́ть (с работы, должности)17) -i чу́вствоватьburnu koku almıyor — его́ нос не чу́вствует за́паха
18) -i выступает вторым компонентом при словах, обозначающих неприятные для человека состояния, обстоятельства и т. п.:ateş almak — загоре́ться
ceza almak — быть оштрафо́ванным
hastalık almak — заболе́ть
soğuk almak — простуди́ться
19) фольк. нача́ть ска́зыватьaldı Kerem — на́чал ска́зывать Кере́м
••aldığı aptes ürküttüğü karbağaya değmemek — посл. его́ благодея́ние по́сле причинённого им злодея́ния ло́маного / ме́дного гроша́ не сто́ит
al gülüm ver gülüm — погов. услу́га за услу́гу; я тебе́, ты мне
al aşağı vur yukarı — погов. (употр. при продолжительных торгах) уступи́, и по рука́м
al birini vur birine / ötekine — погов. ни ры́ба ни мя́со; ни то ни сё
- al sana bir daha!al takke ver külâh — погов. а) бесконе́чные спо́ры, и так и э́дак; б) [всю жизнь] води́ть "хлеб-соль"; ≈ не разле́й вода́
- aldın mı?
- alıp vereceği olmamak
- alıp verememek
- alıp vermek
- alıp yürümek
- kendini alamamak -
4 hız
ско́рость (ж)* * *1) ско́ростьışık hızı — ско́рость све́та
ilk hız — нача́льная ско́рость
ses hızı — ско́рость зву́ка
sesüstü hız — сверхзвукова́я ско́рость
2) стреми́тельность, поры́вистостьhızını almak — уменьша́ться (о силе ветра и т. п.), утиха́ть
fırtına hızını aldı — бу́ря ути́хла; б) уме́ньшить ско́рость
••- hızını alamamak
- hızını kaybetmek
- hızını yitirmek
- hız vermek
См. также в других словарях:
vermek — i, e, ir 1) Üzerinde, elinde veya yakınında olan bir şeyi birisine eriştirmek, iletmek Okumadığım zaman tavukların bahçesindeyim, yemlerini ben veririm. Ö. Seyfettin 2) Bırakmak veya bağışlamak Hırsımdan bazılarına bedava verdim, alın götürün,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
çakmak — 1. i, e, ar 1) Vurarak sokup yerleştirmek Çiviyi tahtaya çakmak. 2) Çivi ile tutturmak İsa nın ruhu eğer bugün içinden çıkmış olduğu yere inerek bu sahneyi görseydi, kim bilir patriklerini hangi oduna çakardı. F. R. Atay 3) Kazık çakıp hayvan… … Çağatay Osmanlı Sözlük
almak — i, ır 1) Bir şeyi elle veya başka bir araçla tutarak bulunduğu yerden ayırmak, kaldırmak Sağ elinin çevik bir hareketiyle başındaki tülbendi çekip aldı. N. Cumalı 2) i, den Bir şeyi veya kimseyi bulunduğu yerden ayırmak Çocuğu okuldan aldı. 3)… … Çağatay Osmanlı Sözlük
ateş — is., Far. āteş 1) Yanıcı cisimlerin tutuşmasıyla beliren ısı ve ışık, od, nâr Uygarlık ateşten doğmuştur. 2) Tutuşmuş olan cisim 3) Isıtmak, pişirmek için kullanılan yer veya araç Yemeği ateşten indirdim. 4) Patlayıcı silahların atılması Top… … Çağatay Osmanlı Sözlük
yakmak — 1. nsz, ar Kına, yakı vb.ni koymak, sürmek Kına yakmak. Yakı yakmak. 2. i, ar 1) Yanmasını sağlamak veya yanmasına yol açmak, tutuşturmak Kendi sigarası için yaktığı kibriti bana uzattı. F. R. Atay 2) Ateşle yok etmek Çöpleri yakmak. 3) Işık… … Çağatay Osmanlı Sözlük
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası — Progressive Republikanische Partei Gründung … Deutsch Wikipedia
aksetmek — den, der, Ar. ˁaks + T. etmek 1) Ses bir yere çarpıp geri dönmek, yankılanmak, yankı vermek Aksetti uyanmış tepelerden sırasıyla / Dağ dağ o güzel ses bütün etrafı gezindi. Y. K. Beyatlı 2) e, den Bir ışık veya bir şekil düz ve parlak bir yüzeye… … Çağatay Osmanlı Sözlük
aydınlatmak — i 1) Karanlığı giderip görünür duruma getirmek Işık yüzüne tam tepeden düşüyor ve onu iyice aydınlatıyordu. T. Buğra 2) mec. Bir sorun üzerine bilgi vermek … Çağatay Osmanlı Sözlük
çiğ — sf. 1) Pişmemiş veya az pişmiş 2) Gözü rahatsız eden, göze batan (renk, ışık) Koca Mustafapaşa daki berber Selim in aynası karşısında çiğ renkleri buna benzeyen çok süslü bir resim asılıydı. R. H. Karay 3) mec. Yersiz ve yakışıksız Bu, benim gibi … Çağatay Osmanlı Sözlük
gelmek — den, e, nsz, ir 1) Bir yere gitmek, ulaşmak, varmak Gurbetten gelmişim yorgunum, hancı. B. S. Erdoğan 2) Geriye dönmek ... adamı Ödemiş ten aldım geldim, her masrafını çektim. N. Cumalı 3) Oturmaya, ziyarete gitmek Dün akşam amcamlar bize geldi.… … Çağatay Osmanlı Sözlük
hız — is. 1) Çabukluk, sürat Hikâyede baştan sona kadar hareket ve hız olmalıdır. F. R. Atay 2) Bir hareketten doğan güç, şiddet Yağmur şimdi hızını daha da arttırmıştı. H. Taner 3) Çaba, güç, gayret, takat 4) fiz. Alınan yolun harcanan zamana oranı,… … Çağatay Osmanlı Sözlük